HDP’den vicdani ret hakkı için kanun teklifi

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekilleri ile Grup Başkanvekilleri Pervin Buldan ve İdris Baluken, vicdani ret hakkının tanınmasına ilişkin kanun teklifi sundu.

Teklifin gerekçesinde, “Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi’nin içtihatlarına göre vicdani ret hakkı, askerlik hizmeti ile baÄŸdaÅŸmayan savaÅŸ karşıtı bir inanca mensup olan kiÅŸilerin inanç özgürlüÄŸünü korumak amacıyla, askeri hizmet yükümlülüÄŸüne getirilen bir muafiyettir” denildi. Türkiye’nin Avrupa Konseyi devletleri arasında vicdani ret hakkını tanımayan tek ülke olduÄŸu hatırlatıldı.

‘VÄ°CDANÄ° REDDÄ°N BARIÅžA KATKISI VARDIR’

Gerekçede, Türkiye’de baÅŸbakan, bakan, bürokrat ya da yakınlarının aldıkları raporlar ile askerlik görevini yerine getirmediklerine ya da tatil beldelerinde, oldukça rahat koÅŸullarda, hiçbir risk ve sorumluluk altına girmeden askerliklerini tamamladıklarına vurgu yapıldı. AKP iktidarı döneminde baÅŸvurulan bedelli askerlik uygulamasından ise yine baÅŸta CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın çocukları olmak üzere siyasilerin, bürokratların ve zengin aile çocuklarının faydalandığı, yoksul halk kesiminin ise zorla silah altına alındığı belirtildi.

Zorla savaÅŸa gönderilen gençlerin uÄŸradığı eÅŸitsizlik ve ayrıcalıkların vicdani ret hakkının yasalaÅŸması ile engellenebileceÄŸine dikkat çekildi. Vicdani reddin insan hakları ve barışa katkısının olduÄŸuna dikkat çekilirken, Türkiye’nin üyesi olduÄŸu BirleÅŸmiÅŸ Milletler ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası örgütlerin vicdani reddi hak olarak gördüÄŸü hatırlatıldı.

‘ZORUNLU ASKERLÄ°K ANAYASAL GEREKLÄ°LÄ°K DEĞİLDÄ°R’

Buldan ve Baluken, zorunlu askerliÄŸin anayasal bir gereklilik olmadığını, Anayasa’nın 72. maddesinin zorunlu kıldığı tek kategorinin “vatan hizmeti” olduÄŸunu hatırlattı. Vatan hizmetinin yerine getirilmesinin biçimlerini “silahlı kuvvetlerde ya da kamu kesiminde yerine getirme veya getirilmiÅŸ sayılma” olarak ifade edildiÄŸini belirtti.

Gerekçede, “AskerliÄŸin zorunluluÄŸu 1111 sayılı Askerlik Yasası’nın 1. maddesinden kaynaklanmaktadır. Askeri Ceza Yasası’nın 45. maddesi de kiÅŸilerin dini ya da vicdani nedenlerle askerlikten kaçınamayacaklarını, verilecek bir cezanın bu nedenle ortadan kalkmayacağını düzenlemektedir” denildi.

SUNULAN KANUN TEKLİFİ VE DEĞİŞİKLİKLER

HDP, 1111 Sayılı Askerlik Kanunun 1. maddesine; “Vicdani ret hakkının sınırlandırılamayacağını ve açıklayanların ayrımcılığa maruz kalmayacağı, vicdani ret açıklayanların askerlik süresi boyunca ‘Kamu hizmeti’ yapabilir. Kamu hizmetini de kabul etmeyen total retçiler hakkında sivil toplum kuruluÅŸları ile bağımsız kurullar tarafından incelenir. Vicdani ret hakkından muvazzaflık hizmetini sürdürmekte olan er, erbaÅŸ, yedek subay, astsubay, subay ve yedekler de yararlanır. Askerlik çağı gelmiÅŸ herkese yazılı, sözlü ve görsel araçlarla bilgilendirme yapılır” hükmünün eklenmesini istedi.

Buldan ve Baluken, kanunun yürürlüÄŸe girmesiyle beraber ÅŸu deÄŸiÅŸikliklerin yapılması gerektiÄŸini sundu: “22.05.1930 tarih ve 1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun 45. ve 58. maddeleri ile 26.09.2004 tarih ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 318. maddeleri ortadan kalkar. Vicdani retçi olduÄŸunu açıklayanlar için açılmış bulunan Askeri Ceza Kanunu’nun 58., 63., 66., 87. ve 88. maddelerine ya da Türk Ceza Kanunu’nun 318. maddesine göre açılmış ceza davaları bütün sonuçları ile birlikte ortadan kalkması gerekir. Yasanın yürürlük tarihinden önce vicdani reddini açıklamış, bu açıklamaları ve sonucundaki eylemleri nedeniyle haklarında soruÅŸturma ve kovuÅŸturma yürütülenler ile mahkûmiyet kararı verilenler; hayatlarını derinden etkileyen uygulamalara maruz kaldıklarından kanunun bazı yükümlülüklerinden muaf tutulur.”

Kaynak : Demokrathaber